İnsanlığın ilk çağlarına dek uzanan yazı türlerinden hatta edebiyat türlerinden biridir. Mektubun kullanımı yazının icadıyla başlar. Mektup insanlık tarihinde haberleşmenin baş kaynağı hatta milletler arası bir köprü görevini üstlenmiştir. Mektup türünün ortaya çıkmasındaki temel düşünce duyguları karşı tarafa aktarma isteğiydi. Günümüzde önemini yitirse de eski dönemlerde çok önemli bir yere sahipti. Teknolojinin gelişmesiyle mektubun yerini telefon, telgraf, faks, email alsa da mektupların insan hayatındaki yeri farklıdır. İnsan mektupta tüm duygularını içtenlikle satırlara döküp karşı tarafa da aynı duyguları kolaylıkla geçirebilir.
Mektubun Tarihçesi
Eldeki en eski örnekler mısır firavunlarının diplomatik mektupları (MÖ15-14) ve Hitit Krallarının Hattuş arşivinde bulunan mektuplardır. Batı edebiyatın da mektup türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında görebiliriz. Rönesans’tan bu yana Avrupa da çeşitli ülkelerde bu türün yaygınlaştığı görülür.
Türk Edebiyatında Mektubun Yeri
Fuzulinin Şikayetnamesi (15. yy) divan edebiyatı döneminin ünlü mektubudur. Tanzimat tan sonra ilk ilgi çekici mektup örnekleri Akif Paşaya aittir bu mektuplar 1885 de yayımlanmıştır. Sonraki dönemler de ünlü kişilerin mektupları kitap halinde basılmıştır. Namık Kemalin, Abdulhak Hamit Tarhan’ın Muallim Nacinin eserleri bunlara örnek verilebilir. Bazı sanatçıların da mektuplardan oluşan romanlar, hikayeler gezi yazıları kaleme alınmıştır. Halide Edip, Hüseyin Rahmi, Reşat Nuri Güntekin, Ömer Seyfettin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu bunlardan sadece bir kaçıdır. Cumhuriyet dönemin de ise bazı edebiyatçılar eserlerini mektuplar şeklinde kaleme almışlardır. Ziya Gökalp, Ahmet Hamdi Tanpınar, Nazım Hikmet, Cahit Sıtkı Tarancıyı sayabiliriz.
Mektup Türleri
1) Özel Mektuplar; Akraba ,dost ve sevgili için teşekkür tebrik,özür davet ve duyguları dile getirmek için yazılan mektup türleridir. 2) Edebi Mektuplar; Genellikle Edebiyatçıların edebi konulardaki görüşlerini düşünce ve olayları hatta eleştirileri kaleme aldıkları mektuplardır. 3) İş Mektupları; Özel kişilerle iş kurumları ve iş kurumlarının kendi arasında işle ilgili yazdıkları mektuplardır. 4)Resmi Mektuplar; Resmi dairelerin ve tüzel kişilik taşıyan kuruluşların birbirlerine yazdıkları resmi yazılara bunların vatandaşların başvurularına verdikleri cevaplara denir. Modern çağla birlikte internetin ortaya çıkışı mektubun ölümüdür denebilir.Bizler hala sevdiklerimize olan özlemimizi ,yanlarındayken rahatça ifade edemediğimiz duygularımızı satırlara dökebilir ve mektuplaştırabiliriz. Mektup saklanması gereken çok özel ve anlamlı hediyelerdir insan hayatında ne de olsa Atalarımız ”Söz uçar,yazı kalır” demişlerdir.
- 18 Aralık Dünya Arapça Günü - 23 Aralık 2018
- İnsan Neden Sevilmeye İhtiyaç Duyar? - 29 Eylül 2018
- Mektubun Tarihçesi ve Türleri - 29 Eylül 2018
